pH-aanpassen in de teelt: zinvol, overbodig of zelfs schadelijk?

Als je in aarde kweekt, is pH aanpassing van je water meestal overbodig. In sommige gevallen kan het zelfs schadelijk zijn voor het bodemleven. Maar hoe zit het bij hydroteelt? In dit artikel maken we een duidelijk onderscheid tussen hobbykwekers met een beperkte kweek en professionele telers.

Voor hobbyisten met bodemkweek

Veel hobbykwekers denken dat je je water moet afzuren tot pH 6.5 voor een betere opname van voedingsstoffen. Maar dat idee is overgenomen uit de hydrowereld, en niet altijd van toepasbaar op teelt in aarde.

• Goede potgrond heeft een bufferende werking.
• Actief bodemleven corrigeert kleine pH-schommelingen automatisch.(living soil)
• Zuren zoals fosforzuur of salpeterzuur kunnen het bodemleven schaden en nutriëntenbalans verstoren.

Conclusie: pH aanpassen in bodemteelt is meestal overbodig en kan zelfs averechts werken.

Voor hobbyisten met kleine hydrosystemen

Bij kleine hydrosystemen zoals NFT of DWC speelt pH wel een rol, maar het effect wordt vaak overschat. Onze metingen bij een kleinen test van 200 kroppen kropsla tonen een opbrengstverschil van slechts 3 tot 5% tussen pH 5.8 en pH 6.5 maar pH aansturen is vaker aanzienlijk meer werk

Als je regelmatig ververst, een stabiele EC aanhoudt en geen tekorten ziet, is pH-aanpassing niet altijd nodig.

Voor professionele kwekers

In commerciële teelten telt elk procent opbrengst. Hier is pH-management essentieel, zeker bij substraten zoals steenwol of coco die geen bufferend vermogen hebben.

Professionals meten, corrigeren en sturen gericht op maximale efficiëntie. Voor hen is pH-aanpassing een logische standaardpraktijk.

Let op met overmatige pH-correctie

Constante aansturing met zuren en basen maakt de voeding minder efficiënt. Door pH-min of pH-plus te vaak toe te passen, kunnen belangrijke elementen zoals calcium en magnesium neerslaan of uit balans raken. Dit verlaagt de beschikbaarheid van voeding en kan leiden tot geblokkeerde opnamekanalen of zelfs schade aan het wortelstelsel en de waterleidingen. In systemen met microleven (zoals organische aarde) werkt dit zelfs verstorend of dodelijk voor nuttige organismen.

Zuurstof, CO₂ en het effect op pH

Veel kwekers gebruiken luchtpompen om zuurstof in hun voedingsoplossing te brengen. Wat ze vaak niet weten, is dat deze lucht ook koolzuurgas (CO₂) bevat. Wanneer CO₂ oplost in water, vormt het koolzuur en dat verlaagt de pH.

Het effect is soms merkbaar, vooral bij lange beluchtingstijden of bij gebruik van osmosewater dat weinig buffer heeft. In combinatie met temperatuurschommelingen en atmosferische invloeden kan de pH in kleine systemen flink variëren zonder dat er voeding is toegevoegd.

In plaats van luchtpompen raden we aan om een kleine vijverpomp te gebruiken voor circulatie. Dit houdt het water in beweging, voorkomt stagnatie, en introduceert voldoende zuurstof via oppervlaktemenging zonder extra CO₂ toe te voegen.

Praktisch advies: Gebruik een vijverpompje van 400–800 l/u, afhankelijk van de tankgrootte. Positioneer deze zo dat het oppervlak licht beweegt voor maximale zuurstofopname met minimale pH-invloed.

Samenvattende tabel

Type kweker	Substraat	pH aanpassen?	Waarom?
Hobby	Aarde / potgrond	Bijna niet nodig	Bodem buffert, pH-min of plus kan schade doen
Hobby	Kleine hydro (NFT/DWC)	Alleen bij afwijkingen	Beperkt effect op opbrengst
Professioneel	Hydro (groot)	Ja	Kleine verschillen zijn economisch relevant
Professioneel	Coco / steenwol	Ja	Geen natuurlijke buffer, pH cruciaal

Conclusie

Voor hobbykwekers is pH-aanpassing in aarde meestal overbodig. In kleine hydrosystemen alleen zinvol bij duidelijke afwijkingen. Professionele kwekers daarentegen hebben wél baat bij nauwkeurige pH-sturing. Pas pH alleen aan als je weet waarom — en wat het effect is.